Elke zonsopgang brengt verandering

Voor mirakels moet je in de tuin zijn. Uit het zaad van vorig jaar zijn weer stinkertjes opgeschoten. De zwartkop is teruggekeerd en wint meteen de Koningin Elisabethwedstrijd voor vogelzang. Een antieke roos stoeft nog eens met roze knoppen die uitbarsten in joekels van gele, delicaat geparfumeerde bloemen.

Vooral het oude stenen vijvertje in onze stadstuin is een poel van leven, sterven en herboren worden.  Als de zon schijnt, trilt en zoemt het er luider dan in een tv-studio op verkiezingsdag. Blauwe en rode waterjuffers.  Af en toe een grote libelle, een glazenmaker met een lijf van mozaïek.

Het grootste wonder voltrekt zich vanuit de diepte van de vijver, waar de modder is. De noodzakelijke modder. No mud no lotus, zei de boeddhistische wijze man Thich Nhat Hanh. Vroeg in de lente komen kleine opgerolde bladeren aan de oppervlakte, die zich openen tot platte, groene pannenkoeken. Daartussen speur ik naar bloemknoppen. Ja! Als de zon schijnt, happen ze naar het licht en laten ze verleidelijk hun binnenkant zien, die rozerode waterlelies met een geel hart. Het is een feestdag wanneer de eerste opengaat. We hebben ook de dag van de rabarber uitgevonden (16 mei) en straks die van de perzik (6 augustus). En het is een echte hoogdag wanneer de eerste gierzwaluw de hemel doorklieft. Ook de Engelse dichter Ted Hughes haalde elk jaar opgelucht adem:

They’ve made it again,
Which means the globe’s still working, the Creation’s
Still waking refreshed, our summer’s
Still all to come —

Het mechaniekje van de cirkel van het leven. De niet-lineaire ervaring van tijd. En toch is dat geen identieke eindeloze herhaling. Misschien moet ik het eerder de spiraal van het leven noemen. Elk jaar komen die waterlelies op een andere plek boven.

Elke zonsopgang brengt verandering. Die zin blijft in mijn hoofd hangen. Hij komt uit Samsara, een wonderlijke film over leven, sterven en herboren worden. In Laos overlijdt een oude vrouw, begeleid door de woorden van het Tibetaanse Dodenboek. Aan de andere kant van de wereld, in Zanzibar, komt een klein geitje ter wereld, tot vreugde van het hele dorp. Tussen die twee verhalen zit een heel bijzondere filmervaring. Ik word uitgenodigd om mijn ogen te sluiten. Een kwartier lang wandelen mijn oren in een intrigerend geluidslandschap. Door mijn oogleden heen zie ik af en toe een kleur, een flits. Hoe bijzonder om dat collectief te ervaren in de bioscoop.

Samsara is een trage, diepe film over verbinding tussen mensen, andere dieren, continenten, tussen ogenschijnlijke tegenpolen als leven en dood. Met klaterend water als soundtrack.
“Dat iemand gestorven is, kan betekenen dat hij niet meer leeft, maar niet dat hij niet bestaat,” schreef de Engelse romancier Julian Barnes. “Mensen die de keerkring van verdriet niet zijn overgestoken, begrijpen dat soms niet.”  

Niets gaat verloren, alles keert terug in een andere vorm.

Tertio, 12 juni 2024